VI: Sự Khác Biệt Cốt Lõi Giữa Thị Trường Spot Và Futures
Sự Khác Biệt Cốt Lõi Giữa Thị Trường Spot Và Futures
Chào mừng bạn đến với thế giới giao dịch tiền điện tử! Khi mới bắt đầu, bạn sẽ nghe rất nhiều về hai khái niệm quan trọng: thị trường Spot market (Giao ngay) và giao dịch Futures contract (Hợp đồng tương lai). Mặc dù cả hai đều liên quan đến việc mua bán tài sản số, nhưng chúng hoạt động rất khác nhau. Hiểu rõ sự khác biệt này là bước đầu tiên để xây dựng một chiến lược giao dịch bền vững và Quản Lý Vốn Khi Bắt Đầu Giao Dịch Phái Sinh.
Thị Trường Spot: Sở Hữu Thực Tế
Thị trường Spot market đơn giản nhất. Khi bạn mua một đồng tiền điện tử trên sàn giao dịch spot, bạn thực sự sở hữu tài sản đó ngay lập tức. Giống như bạn mua vàng vật chất hoặc cổ phiếu, bạn có quyền kiểm soát ví của mình (nếu bạn rút ra) hoặc giữ nó trên sàn giao dịch như một khoản đầu tư dài hạn.
Mục tiêu chính của giao dịch spot là mua thấp và bán cao hơn trong tương lai, thường là với mục đích đầu tư hoặc nắm giữ (HODL). Rủi ro chính ở đây là giá tài sản giảm, nhưng bạn không phải lo lắng về việc bị thanh lý vì bạn không sử dụng đòn bẩy.
Thị Trường Futures: Giao Dịch Hợp Đồng Dự Đoán Giá
Ngược lại, giao dịch Futures contract không liên quan đến việc sở hữu tài sản cơ sở. Thay vào đó, bạn đang giao dịch một thỏa thuận—một hợp đồng—để mua hoặc bán một tài sản cụ thể (ví dụ: Bitcoin) vào một ngày trong tương lai với một mức giá đã thỏa thuận.
Điểm khác biệt lớn nhất là Hiểu Về Đòn Bẩy Và Ký Quỹ Trong Futures. Hợp đồng tương lai cho phép bạn sử dụng đòn bẩy (vay tiền từ sàn giao dịch) để kiểm soát một vị thế lớn hơn nhiều so với số vốn bạn có. Điều này khuếch đại cả lợi nhuận và thua lỗ. Nếu giá đi ngược lại dự đoán của bạn, bạn có thể mất toàn bộ số tiền ký quỹ và thậm chí bị thanh lý. Đây là lý do tại sao Tại Sao Không Nên Dùng Toàn Bộ Vốn Cho Giao Dịch Đòn Bẩy là quy tắc vàng.
Để hiểu sâu hơn về sự khác biệt, bạn có thể tham khảo The Difference Between Spot Trading and Crypto Futures.
Bảng So Sánh Cơ Bản
Dưới đây là bảng tóm tắt những khác biệt cốt lõi:
| Đặc Điểm | Thị Trường Spot | Thị Trường Futures |
|---|---|---|
| Quyền Sở Hữu | Sở hữu tài sản thực tế | Giao dịch hợp đồng, không sở hữu tài sản |
| Đòn Bẩy | Thường không sử dụng | Có thể sử dụng đòn bẩy cao |
| Rủi Ro Thanh Lý | Không có rủi ro thanh lý | Rủi ro thanh lý nếu ký quỹ không đủ |
| Thời Hạn Hợp Đồng | Không có thời hạn (mua và giữ) | Có ngày đáo hạn (trừ hợp đồng vĩnh cửu) |
| Mục Tiêu Chính | Đầu tư dài hạn, tích lũy tài sản | Đầu cơ ngắn hạn, phòng ngừa rủi ro |
Kết Hợp Spot Và Futures: Chiến Lược Phòng Ngừa Rủi Ro Đơn Giản
Một trong những lợi ích mạnh mẽ nhất của giao dịch Futures contract là khả năng Sử Dụng Giao Dịch Futures Để Bảo Vệ Danh Mục Spot. Điều này được gọi là phòng ngừa rủi ro (hedging).
Giả sử bạn đang nắm giữ 1 BTC trên thị trường spot (vị thế long spot) và bạn lo lắng rằng giá có thể giảm trong ngắn hạn do tin tức sắp tới (xem thêm về Tác Động Của Tin Tức Tức Thời Đến Quyết Định Giao Dịch). Thay vì bán BTC spot (điều này có thể gây ra thuế và bạn sẽ mất cơ hội nếu giá tăng trở lại), bạn có thể sử dụng hợp đồng tương lai để bảo vệ mình.
Ví dụ về Phòng Ngừa Rủi Ro Một Phần (Partial Hedging):
Bạn sở hữu 1 BTC Spot. Bạn dự đoán giá sẽ giảm khoảng 10% trong tuần tới.
1. **Tính toán:** Bạn quyết định phòng ngừa rủi ro cho 50% giá trị nắm giữ của mình. 2. **Hành động Futures:** Bạn mở một vị thế Short 0.5 BTC trên thị trường futures. 3. **Kết quả:**
* Nếu giá giảm 10%: Vị thế Spot của bạn lỗ 10% giá trị 1 BTC. Tuy nhiên, vị thế Short 0.5 BTC của bạn kiếm được lợi nhuận (do giá giảm) bù đắp một phần đáng kể khoản lỗ đó. * Nếu giá tăng 10%: Vị thế Spot của bạn lãi 10%. Vị thế Short 0.5 BTC của bạn lỗ, nhưng khoản lỗ này chỉ bằng một nửa lợi nhuận bạn kiếm được từ vị thế Spot.
Chiến lược này cho phép bạn bảo vệ lợi nhuận tiềm năng mà không cần bán tài sản gốc. Đây là một phần của Chiến Lược "long Spot, Short Futures" Cơ Bản. Để biết thêm về cách thực hiện điều này, hãy xem Khi Nào Nên Mở Vị Thế Short Để Bảo Vệ Lợi Nhuận Spot và Các Kịch Bản Phòng Ngừa Rủi Ro Đơn Giản.
Sử Dụng Chỉ Báo Kỹ Thuật Để Căn Thời Gian Giao Dịch
Dù bạn giao dịch spot hay futures, việc phân tích kỹ thuật giúp bạn xác định điểm vào lệnh và thoát lệnh tốt hơn. Dưới đây là ba chỉ báo phổ biến cho người mới bắt đầu:
1. RSI (Chỉ số sức mạnh tương đối): Đo lường tốc độ và sự thay đổi của biến động giá.
* Mức trên 70 thường cho thấy tài sản đang bị quá mua (Overbought). Trong giao dịch spot, đây có thể là lúc cân nhắc chốt lời một phần. Trong futures, đây có thể là tín hiệu để xem xét mở vị thế Short (nếu các yếu tố khác ủng hộ). * Mức dưới 30 cho thấy tài sản đang bị quá bán (Oversold). Bạn có thể tìm cơ hội mua vào. Hãy xem Xác Định Vùng Quá Mua Quá Bán Bằng RSI Trên Biểu Đồ 4 Giờ để áp dụng hiệu quả hơn.
2. MACD (Đường trung bình động hội tụ/phân kỳ): Giúp xác định hướng đi của xu hướng và động lượng.
* Sự giao cắt đi lên của đường MACD so với đường tín hiệu thường là tín hiệu mua (xu hướng tăng có thể bắt đầu). * Sự giao cắt đi xuống là tín hiệu bán hoặc thoát lệnh.
3. Bollinger Bands: Cho thấy mức độ biến động của thị trường.
* Khi giá chạm dải trên, nó có thể bị coi là đắt đỏ tạm thời. * Khi giá chạm dải dưới, nó có thể bị coi là rẻ tạm thời.
Khi sử dụng các chỉ báo này, hãy nhớ rằng không có chỉ báo nào là hoàn hảo. Chúng hoạt động tốt nhất khi được kết hợp với phân tích xu hướng tổng thể và Quản Lý Vốn Khi Bắt Đầu Giao Dịch Phái Sinh.
Những Cạm Bẫy Tâm Lý Cần Tránh
Giao dịch, đặc biệt là với đòn bẩy trong thị trường futures, là một trò chơi tâm lý. Việc không kiểm soát được cảm xúc có thể dẫn đến những quyết định tồi tệ, bất kể bạn phân tích kỹ thuật giỏi đến đâu.
- **Tham Lam:** Khi đạt được lợi nhuận lớn, tâm lý tham lam có thể khiến bạn giữ vị thế quá lâu, hy vọng kiếm thêm, và cuối cùng mất đi phần lớn lợi nhuận. Hãy đọc về Kiểm Soát Lòng Tham Khi Đạt Được Lợi Nhuận Lớn.
- **Sợ Hãi:** Khi thị trường sụt giảm mạnh, sợ hãi có thể khiến bạn bán tháo tài sản spot ở đáy hoặc đóng vị thế futures quá sớm, bỏ lỡ cơ hội phục hồi. Hãy tìm hiểu Đối Phó Với Tâm Lý Sợ Hãi Khi Thị Trường Sụt Giảm Mạnh.
- **Thay Đổi Kế Hoạch:** Giao dịch mà không có kế hoạch rõ ràng, hoặc thay đổi điểm dừng lỗ/chốt lời giữa chừng, là một công thức thất bại. Việc này dẫn đến Sự Nguy Hiểm Của Việc Thay Đổi Kế Hoạch Giữa Chừng.
Duy trì kỷ luật là chìa khóa. Hãy luôn đặt lệnh dừng lỗ (Stop Loss) để bảo vệ vốn của bạn, ngay cả khi bạn đang sử dụng Sử Dụng Lệnh Giới Hạn (limit Order) Hiệu Quả Trên Thị Trường Giao Ngay cho các giao dịch spot. Việc này giúp bạn Làm Thế Nào Để Duy Trì Kỷ Luật Giao Dịch Hàng Ngày.
Lưu Ý Quan Trọng Về Rủi Ro
Giao dịch futures mang lại tiềm năng lợi nhuận cao hơn, nhưng rủi ro cũng tăng lên theo cấp số nhân. Hãy luôn nhớ:
1. **Đòn Bẩy:** Đòn bẩy là con dao hai lưỡi. Nếu bạn sử dụng đòn bẩy quá cao, một biến động nhỏ cũng có thể dẫn đến Rủi Ro Thanh Lý Và Cách Phòng Tránh Trong Giao Dịch Ký Quỹ. 2. **Ký Quỹ (Margin):** Chỉ sử dụng một phần nhỏ vốn của bạn cho giao dịch ký quỹ. Tầm Quan Trọng Của Việc Giữ Tiền Mặt Khi Giao Dịch Futures là cực kỳ cần thiết để bạn có thể ứng phó với các biến động bất ngờ. 3. **Luôn Có Kế Hoạch Thoát:** Trước khi vào bất kỳ lệnh nào, dù là spot hay futures, bạn phải biết khi nào bạn sẽ chốt lời và khi nào bạn sẽ cắt lỗ.
Bằng cách hiểu rõ sự khác biệt giữa việc sở hữu tài sản (Spot) và giao dịch hợp đồng (Futures), bạn có thể sử dụng cả hai công cụ một cách hiệu quả để xây dựng một danh mục đầu tư cân bằng và được bảo vệ tốt hơn. Nếu bạn muốn khám phá các công cụ phân tích nâng cao hơn, bạn có thể tham khảo các nghiên cứu về L'IA Dans Le Trading De Futures Crypto : Révolution Ou Simple Outil ?.
See also (on this site)
- Các Khái Niệm Cơ Bản Giao Dịch Tiền Điện Tử
- Cân Bằng Rủi Ro Giữa Giao Dịch Spot Và Futures
- Quản Lý Vốn Khi Bắt Đầu Giao Dịch Phái Sinh
- Hiểu Về Đòn Bẩy Và Ký Quỹ Trong Futures
- Chiến Lược Phân Bổ Tài Sản Giữa Spot Và Hợp Đồng Tương Lai
- Tại Sao Không Nên Dùng Toàn Bộ Vốn Cho Giao Dịch Đòn Bẩy
- Tầm Quan Trọng Của Việc Giữ Tiền Mặt Khi Giao Dịch Futures
- Đa Dạng Hóa Danh Mục Giữa Mua Giao Ngay Và Hợp Đồng Kỳ Hạn
- Rủi Ro Thanh Lý Và Cách Phòng Tránh Trong Giao Dịch Ký Quỹ
- Sử Dụng Giao Dịch Spot Làm Tài Sản Thế Chấp Cho Futures
- Các Kịch Bản Phòng Ngừa Rủi Ro Đơn Giản
- Phòng Ngừa Rủi Ro Giảm Giá Bằng Hợp Đồng Short
Recommended articles
- Harga futures
- एल्टकॉइन फ्यूचर्स (Altcoin Futures) ट्रेडिंग: अवसर और चुनौतियाँ
- Mastering Candlestick Patterns for Futures Trading Success
- Combining Elliott Wave Theory and Stop-Loss Orders for Safer Crypto Futures Trading
- 9-Day Exponential Moving Average (EMA): A Beginner’s Guide for Crypto Futures Traders
Recommended Futures Trading Platforms
| Platform | Futures perks & welcome offers | Register / Offer |
|---|---|---|
| Binance Futures | Up to 125× leverage, USDⓈ-M contracts; new users can receive up to 100 USD in welcome vouchers, plus lifetime 20% fee discount on spot and 10% off futures fees for the first 30 days | Sign up on Binance |
| Bybit Futures | Inverse & USDT perpetuals; welcome bundle up to 5,100 USD in rewards, including instant coupons and tiered bonuses up to 30,000 USD after completing tasks | Start on Bybit |
| BingX Futures | Copy trading & social features; new users can get up to 7,700 USD in rewards plus 50% trading fee discount | Join BingX |
| WEEX Futures | Welcome package up to 30,000 USDT; deposit bonus from 50–500 USD; futures bonus usable for trading and paying fees | Register at WEEX |
| MEXC Futures | Futures bonus usable as margin or to pay fees; campaigns include deposit bonuses (e.g., deposit 100 USDT → get 10 USD) | Join MEXC |
Join Our Community
Follow @startfuturestrading for signals and analysis.